Akademi Ödülleri, bilinen adıyla Oscar, dünyada en bilinen
film ödülüdür. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi (Academy of
Motion Picture Arts and Sciences) tarafından 1929'da Los Angeles'da
verilmeye başlandı. Törenler yılda bir kez ve çoğunlukla Şubat ayında
yapılır.
Akademi ödülleri, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi
(AMPAS) tarafından verilir. 2007'den itibaren oy verecek 5830 üyeye sahiptir.
1311 üye sayısı ile oyuncular bu üyelerin yaklaşık %22'lik bir kısmını
oluştururlar.
Oscar ismi ve heykelcik
Ödülün orijinal ismi Academy Award of Merit idi.
Ödüle neden Oscar dendiğini tam bilinmemekle birlikte hakkında pekçok söylenti
vardır. Bir söylentiye göre Bette Davis'in heykelciği ilk kocası Harmon
Oscar Nelson ile özdeşleştirmesi sonucunda, başka bir söylentiye göre ise
Akademi'nin kütüphanesinde görevli Margaret Herrick'in heykelciği amcası
Oscar'a benzetmesi ile ödülün adı Oscar olarak kaldı. Akademi, Oscar ismini
1939 yılına kadar resmi olarak kullanmamıştır.
Oscar ödül heykelciğini Metro Goldwyn Mayer'in sanat
yönetmeni Cedric Gibbons tasarladı. Cedric Gibbons, o anda beş
parçalı bir film makarası üstünde elinde kılıcıyla dikilen bir şövalye
taslağını çizdi. Bu film makarasının beş halkası oyuncular, film yazarları,
yönetmenler, yapımcılar ve teknisyenleri temsil eder. George Stanley
heykeli son haline getirdi. Heykelcik 34 santim yüksekliğinde, 3,85 kilo
ağırlığında ve 24 ayar altınla kaplıdır.
Oscar heykelciğini kazananlar bu ödülü satamazlar. Eğer ödülden
kurtulmak istiyorlarsa ancak Akademi'ye 1 dolar karşılığında satabilirler.
Akademi üyeliği
Bütün üyeler akademiye katılmak üzere öncelikle bir davet alırlar.
Üyelik Board of Governors tarafından verilir. Üyelik icin
sinema alanında seçkin bir kariyere sahip olmak ön koşuldur. Genellikle bir
akademi ödülünü kazanmak, akademiye katılmak için bir davetle sonuçlanmasına
rağmen, üyelik otomatik değildir.
Yeni üyelik teklifleri yıldan yıla düşünülür. Akademi, 2007
itibariyle oy verecek 5830 üyeye sahiptir. Akademi üyeliği, sinema filmlerinde
farklı disiplinleri temsil etmek için 15 dala bölünmüştür. Bunlar; oyuncular,
yönetmenler, sinematograflar, sanat yonetmenleri, film editorleri, müzik,
yapımcılar, halkla iliskiler, kısa filmler ve animasyon, ses, gorsel efektler,
yazarlar, belgeseller.
Adaylar
Bir filmin Oscar'a aday gösterilebilmesi için 40 dakikadan uzun
olması, ABD-Los Angeles ili sınırları içinde en az
bir sinemada paralı gösteriminin gerçekleşmiş olması ve gösterimin en
az bir hafta sürmüş olması şartı aranıyor.
Akademinin tüm üyeleri kendi dallarında ödül için adaylarını
önerir. Tüm üyeler En İyi Film Akademi Ödülü için oylamaya
katılabilir. Böylelikle tüm dallarda adaylar belli olur. Adaylar belli olduktan
sonra ödülün kimlere gittiğini belirlemek için ikinci bir oylama yapılır.
Ödüller:
En İyi Film:1928'den
beri
En İyi
Yönetmen:1928'den beri
En İyi
Kadın Oyuncu:1928'den beri
En İyi
Erkek Oyuncu:1928'den beri
En
İyi Yardımcı Kadın Oyuncu:1936'dan beri
En
iyi Yardımcı Erkek Oyuncu:1936'dan beri
En İyi Kurgu :1935'ten
beri
En İyi
Özgün Senaryo:1940'dan beri
En
İyi Uyarlama Senaryo:1928'den beri
En İyi
Kısa Film:1931'den beri
En İyi
Belgesel Film:1943'den beri
En
İyi Kısa Belgesel Film :1941'den beri
|
En
İyi Sanat Yönetmeni:1928'den beri
En İyi
Sinematografi:1928'den beri
En İyi
Görsel Efekt:1939'dan beri
En İyi Kostüm:1948'den
beri
En İyi Makyaj:1981'den
beri
En
İyi Orijinal Şarkı :1934'ten beri
En İyi
Film Müziği:1934'ten beri
En İyi
Ses Kurgusu:1963'ten beri
En İyi
Ses Miksajı:1930'dan beri
En
İyi Yabancı Film:1947'den beri
En
İyi Kısa Animasyon Filmi :1931'den beri
En
İyi Animasyon Filmi:2001'den beri
|
Oscar ödülleri Sinema sektörünün en çok ses getiren ödülleri olması yanı sıra rekorlarla da gündeme geliyor.
20 kez aday olup kazanamayan Kevin O'Connell ile 6 yaşında heykelciği evine götüren Shirley Temple’a kadar ilginç olaylara sahne oldu.
En çok ödül kazanan filmler 11 heykelcikle Benhur, Titanic ve Lord Of The Rings- The Return of The King olurken en çok aday olup da bir tane bile ödül alamayan filmler 11 adaylığa rağmen hiç ödül kazanamayan The Turning Point ile The Color Purple oldu.
20 kez aday olup kazanamayan Kevin O'Connell ile 6 yaşında heykelciği evine götüren Shirley Temple’a kadar ilginç olaylara sahne oldu.
En çok ödül kazanan filmler 11 heykelcikle Benhur, Titanic ve Lord Of The Rings- The Return of The King olurken en çok aday olup da bir tane bile ödül alamayan filmler 11 adaylığa rağmen hiç ödül kazanamayan The Turning Point ile The Color Purple oldu.
En çok aday olan filmler ise 14 adaylıkla All About Eve (1950) ile Titanic (1997) oldular.
Sadece 3 film, Big Five denen Büyük Beş Ödülün ( En iyi film, en iyi yönetmen, en iyi erkek oyuncu, en iyi kadın oyuncu ve en iyi senaryo) hepsini kazandı: It Happened One Night (1934), One Flew Over the Cuckoo's Nest ( Guguk Kuşu, 1934), The Silence of the Lambs ( Kuzuların Sessizliği, 1991)
Oskar kazanan ilk fantezi film Yüzüklerin Efendisi olurken ilk aday olan animasyon tarzı film ise Beauty and The Beast (Güzel ve Çirkin, 1951) oldu.
John Ford en iyi yönetmen ödülünü tam 4 kez kazanırken, oyuncu olarak Katherine Hepburn 4 defa en iyi kadın oyuncu ödülünün sahibi oldu. Ingrid Bergman, Jack Nicholson ve Walter Brennan Akademi ödülünü 3 kez kazandılar.
Oscar ödülünü kazanmak için yıllarını veren oyuncular varken sadece ilk oyunculuk deneyimleri ie ödüle ulaşmayı başaran oyuncular da dikkat çeker; Shirley Booth, Julie Andrews, Barbra Streisand ve Marlee Matlinen iyi kadın oyuncu ödüllerini henüz ilk deneyimlerinde kazandılar. Aynı şekilde aralarında Kevin Costner ile Robert Redford’un da bulunduğu bazı yönetmenler ilk yönettikleri film ile Oscar ödülüne ulaşmayı bildiler.
En iyi yönetmen ödülünü kazanan ilk kadın ise The Hurt Locker (2009) ile bu ödülü kazanan Kathryn Bigelow oldu. Ödülü kazanan ilk Afro-Amerikalı oyuncu ise Gone With the Wind (Rüzgar Gibi Geçti, 1939) deki rolüyle Hattie McDaniel oldu. McDaniel yardımcı kadın oyuncu rolüyle bu onuru elde ederken başrol oyuncusu olarak ödülü kazanan Afro-Amerikalılar ise Sidney Poitier ile Halle Berry oldular.
Oscar’ı kazanan en genç oyuncu 6 yaşında Oscar heykelciğini alan Shirley Temple olurken en yaşlı oyuncu bu ödülü Driving Miss Daisy ( Bayan Daisy’nin Şoförü, 1989) ile Jessica Tandy oldu.
Meryl Streep 16 adaylıkla oyunculuk dalında en çok aday olurken bunlardan 2 tanesinde Oscar’a ulaşmayı başardı. Peter O’Toole 8 kez aday olmasına rağmen ödülü hiç kazanamadı. En sonunda kendisine 2004 yılında Onur Ödülü verildi. Ünlü İtalyan yönetmen Federico Fellini 12 kez en iyi yönetmen ve senaryo dallarında ödüle aday olurken bunlardan hiç birinde ödülü kazanamadı. Fellini’ye de 1992 yılında Onur Ödülü verildi
En çok aday olan kişi 60 adaylıkla Walt Disney olurken bunların 22’sinde Akademi Ödülünü kazandı. Walt Disney ayrıca en fazla ödül kazanan kişi ünvanını elinde bulunduruyor. En çok aday olan kadın ise kostüm tasarımcısı Edith Head oldu. Head tam 35 kez aday olurken 8 kez ödülü kazanma başarısı gösterdi. Kevin O’Connell ise ses kayıt dalında 20 kez aday olmasına rağmen Oscar ödülünü hiç kazanamadı.
85. Oscar Ödülleri, 24 Şubat 2013'te Hollywood'daki Dolby Theatre'da yapılacak.
